Monica Maat

Geplaatst 13 nov. 2022

CARMEN HERRERA

106 jaar is ze geworden en tot mijn eigen verwondering niet echt in een hoekje van mijn aandacht aanwezig, Carmen Herrera… totdat  de voorzitter [tot voor kort] van het bestuur van het Stadsmuseum Harderwijk mij in het voorjaar van dit jaar een krantenartikel over haar en haar geometrisch werk zond. 

De kunstenares Carmen Herrera overleed in februari dit jaar [2022]en tot mijn verbazing moest ze bijna een eeuw wachten op erkenning van haar geometrische kunst. Geboren in 1915 in de Cubaanse hoofdstad Havanna, trouwde ze in 1939 met Jesse Loewenthal, die een Amerikaanse vriend van haar broer was, en verhuisde naar Parijs waar ze zich onderdompelde in de kunstkringen. Naar haar zeggen waren dat haar gelukkigste jaren. In 1954 verhuisde ze naar New York, waar haar man docent Engels werd en zij in betrekkelijke onbekendheid aan haar kunst werkte. Haar man die in 2000 overleed op 98 jarige leeftijd heeft de doorbraak van zijn vrouw niet meegemaakt. 'Iedereen zei dat Jesse dit succes van bovenaf heeft geregeld', verteld Carmen aan de New York Times. Zelf hield ze het erop dat ze heel hard had gewerkt en ze zag haar man nou niet direct op een wolk van alles regelen. 'Misschien lag het gewoon aan mijzelf', vertelt ze, en ik geef haar geen ongelijk. 

Haar eerste kunstwerk verkocht ze op haar negentiende, maar pas rond haar negentigste werd ze een internationaal gevierd abstract schilder. Het had ook een voordeel dat ze zo lang onopgemerkt bleef. 'Ik kon doen wat ik wilde', en vertelt ze ook: 'er is een gezegde dat als je maar lang genoeg wacht, de bus vanzelf komt'. 'Nou ik heb bijna een eeuw gewacht' zegt ze lachend in de documentaire The 100 Year Show.

Hoe dan ook, het blijft opmerkelijk dat haar eerste grote solotentoonstelling pas in 2016 plaatsvond, nadat zij in in de jaren '50 was neergestreken in New York. Eigenlijk pas een paar maanden voor haar 101ste verjaardag.

Carmen Herrera maakte afgemeten, rechtlijnige kunstwerken die niets hadden van de grootse, explosieve abstracte werken van Pollock of het abstract expressionisme van Willem de Kooning. Herrera contrasteerde slechts met enkele kleuren per werk. ’Ze is een distilleerder’, zei haar oude vriend en buurman, schilder Tony Bechara. ’Ze is een abstractionist, maar neigt naar minimalisme. Ze begint misschien met een schilderij dat drie vormen heeft en na een week is het teruggebracht tot één vorm’. Net als haar minimalistische kunstwerken is Herrera een vrouw van weinig woorden precies en to the point.

Dat ze genegeerd werd lag er waarschijnlijk niet aan dat de wereld niet klaar was voor geometrie of minimalisme, want twee vrienden van haar, Leon Polk Smith en Barnette Newman, braken wel door met hun geometrisch georiënteerde werken. Wat speelde was dat zij uit Cuba kwam en dat ze een vrouw was. Galeriehouder Rose Fried die zeer avant-gardistische kunstenaars liet exposeren overwoog Herrera een solotentoonstelling te geven, dat ging uiteindelijk niet door omdat ze een vrouw was. Een klap in haar gezicht. In 2004 toonde galeriehouder Frederico Sève haar werk in New York. Ineens werden haar werken de hemel ingeprezen. 'Hoe hebben we deze briljante composities kunnen missen?’, schreef The Observer. Er volgden diverse exposities onder andere in Duitsland en later in het Museum of Modern Art en het Tate Modern in Londen. Ze was nog lang niet klaar. Ter ere van haar 107ste verjaardag stonden dit jaar nog twee tentoonstellingen gepland in het Londens Royal Opera House en de Lisson Galery in haar woonplaats New York. Dat heeft ze niet mogen meemaken.[voor vervolg klik op: lees meer]

Door de jaren heen is aan Herrera vaak gevraagd hoe ze het al die tijd vol hield als kunstenaar ondanks uitblijvende aandacht. 'De schoonheid van de rechte lijn en roeping' was haar antwoord. Hoe mooi kun je een stukje over Carmen Herrera afsluiten? Daarom laat ik het hier graag bij!  

Monica Maat

  Carmen Herrera 1950 Parijs

[Citaten uit krantenartikel in NRC 2022, De Groene Amsterdammer 2018 +  info van Fox News 2017]Voor een documentair over Carmen Herrera klik op: Carmen Herrera | lalulula.tv